iHand project: Ontwikkeling van een draagbare flexibele robotische handschoen, de CarbonHand

Achtergrond

Een verminderde handfunctie leidt vaak tot moeilijkheden met het uitvoeren van dagelijkse activiteiten, zoals het openen van een rits, knopen van een jas, werken in de tuin en het open maken van een fles. Na een revalidatieperiode is het belangrijk om de arm/hand te blijven gebruiken of om te blijven oefenen, om het bereikte niveau vast te houden en niet terug te vallen of de functie verder te verbeteren, wat vaak een grote uitdaging is. De inzet van hulpmiddelen kan dit proces ondersteunen.

De afgelopen jaren heeft het Zweedse bedrijf Bioservo, in samenwerking met o.a. Roessingh Research and Development (RRD), gewerkt aan de (door)ontwikkeling van een draagbare flexibele robotische handschoen, de CarbonHand genaamd (figuur; zie voor meer informatie http://www.bioservo.com/healthcare/carbonhand). De CarbonHand is ontwikkeld om mensen met een verminderde handfunctie gemakkelijker zelfstandig dagelijkse activiteiten te laten uitvoeren, door de grijpkracht te ondersteunen. De handschoen biedt alleen ondersteuning waar dat nodig is (assist-as-needed), waarbij de gebruiker zelf de beweging moet inzetten. De handschoen is ontworpen als een soft-robotic systeem, gemaakt van flexibel en comfortabel materiaal, waarin de robotische aansturing verwerkt zit.

Uit eerdere onderzoeken zijn positieve resultaten naar voren gekomen, waarbij de knijpkracht en uitvoering van vooral grof-motorische taken (zoals het oppakken en verplaatsen van verzwaarde voorwerpen) verbeterden na gebruik van de handschoen. Om deze veelbelovende resultaten te bevestigen is een grootschaliger onderzoek, met meer proefpersonen, nodig. Daarvoor dient het huidige onderzoek, waarin een vernieuwde versie van de handschoen wordt gebruikt t.o.v. eerdere onderzoeken.

iHand project

Het doel van het iHand project is het uitvoeren van een multicenter interventie studie naar het therapeutische effect van het gebruik van de CarbonHand tijdens uitvoering van dagelijkse activiteiten in de thuissituatie bij chronische patiënten met een verminderde handfunctie.

Het streven is in totaal 63 patiënten met verminderde handfunctie te includeren, bijv. als gevolg van trauma, orthopedische aandoeningen, dwarslaesie of CVA, die een stabiele handfunctie hebben bereikt/ in de chronische fase zijn. Deelnemers gebruiken de CarbonHand gedurende een periode van zes weken in de thuissituatie. Naast gebruik van de CarbonHand tijdens de uitvoering van (zelfgekozen) ADL-taken thuis, krijgen de deelnemers een oefenboek mee als leidraad om dagelijks diverse (ADL-)oefeningen met de CarbonHand uit te voeren. Metingen worden uitgevoerd voor aanvang van de interventie (3 baseline metingen), direct na de interventie (post-interventie) en een maand na afloop van de interventieperiode (follow-up). De primaire uitkomstmaat bestaat uit de maximale knijpkracht en secundaire uitkomstmaten (d.m.v. zowel klinische testen als vragenlijsten) richten zich op arm-/handvaardigheid, mate van gebruik van de CarbonHand, kwaliteit van leven en ervaringen met de CarbonHand.

Samenwerking

Het iHand project wordt gesubsidieerd door H2020 programma van de Europese Commissie en loopt tot 1 april 2020. De studie wordt gecoördineerd door RRD, in opdracht van Bioservo Technologies uit Stockholm, met ondersteuning van Clinical Trial Service uit Losser voor o.a. het monitoren van de studie. Het project is opgezet als een multicenter studie, in samenwerking met 7 revalidatiecentra en/of ziekenhuizen in Nederland, te weten: Roessingh Centrum voor Revalidatie (Enschede), UMCG Centrum voor Revalidatie (Groningen), Isala (Zwolle), Rijndam Revalidatie (Rotterdam), Reade Revalidatie/Reumatologie (Amsterdam), De Hoogstraat (Utrecht), Sint Maartenskliniek (Nijmegen).

ROESSINGH RESEARCH AND DEVELOPMENT

RRD is het grootste centrum in Nederland waar uiteenlopende disciplines als revalidatiegeneeskunde, bewegingswetenschappen, psychologie, fysiotherapie, biomedische technologie en computerwetenschappen onder één dak samenwerken aan innovaties voor de revalidatie en chronische zorg van vandaag en van de toekomst.

Het doel van deze afdeling is om de revalidatie van patiënten te verbeteren met behulp van wetenschappelijke onderzoek. De blik was daarbij niet alleen gericht op het Roessingh, maar nadrukkelijk ook op implementatie van nieuwe toepassingen bij andere revalidatiecentra.

Focusgebieden
In de beginjaren werkte men vooral aan Electromyografie (EMG), elektrostimulatie, evaluatie van zorgtechnologie en wat later de kwantitatieve gangbeeldanalyse werd. Later werd ook de ontwikkeling van nieuwe ondersteunende technologieën en nieuwe trainingsmethoden een speerpunt.

Op 27 februari 1991 werd Roessingh Research and Development B.V. opgericht door Gerrit Zilvold en Hermie Hermens en verhuisde de onderzoeksactiviteiten naar het huidige gebouw. In die tijd waren er ongeveer tien onderzoekers actief op het gebied van EMG, bewegingsanalyse en FES (Functional Electrical Stimulation).

Midden jaren negentig groeide het aantal onderzoekers naar ongeveer dertig en breidde RRD het onderzoeksveld uit met kwaliteit van zorg, onderzoek naar chronische pijn, prothesiologie/orthesiologie en robotica.

Bron: Twitter, 30 januari 2020